نویسنده: دکتر محسن فینی زاده | مدیر مرکز پژوهشی بتا
بررسی سهم هر یک از شرکت‌های هواپیمایی در محتواهای تولید شده در شبکه‌های اجتماعی پرداخته خواهد شد.
لازم به ذکر است که در سهم‌هایی که به میان می‌آیند، رویکرد مثبت و منفی نسبت به آن شرکت لحاظ نشده و تنها حجم محتوا در نظر گرفته شده‌است. لذا به طور مثال اگر در بستر اینستاگرام سی درصد از محتوای مربوط به شرکت‌های هواپیمایی مربوط به شرکت ماهان است، ممکن است در این سهم سی درصدی رویکرد‌ها نسبت به ماهان مثبت، منفی یا خنثی باشد.
در ابتدا، برای آشنایی بیشتر با شرکت‌های که درباره آنها صحبت می‌شود، ابتدا هر کدام معرفی شده و سپس سهم آنها از محتوای موجود بررسی می‌شود
- شرکت هواپیمایی ماهان
ماهان یکی از مشهورترین و البته فعال‌ترین شرکت‌های هواپیمایی کشور است که در سال‌های فعالیت خود موفق شده دستاوردهای زیادی کسب کند. تاسیس این شرکت به سال ۱۳۷۱ باز می‌گردد. اخیرا در افکار عمومی شرکت ماهان به دلایل پرواز به کشور چین پس از شیوع ویروس کرونا و تهدید هواپیمای متعلق به این شرکت در آسمان سوریه توسط جنگنده‌های آمریکایی، مورد توجه افکار عمومی قرار گرفته‌است.
- شرکت هواپیمایی نفت(کارون)
هواپیمایی کارون یکی دیگر از شرکت‌های هواپیمایی کشور است که در دسته قدیمی‌ترین و باتجربه‌ترین‌ها قرار می‌گیرد. نام دیگر هواپیمایی نفت هواپیمایی کارون است و بسیاری از افراد این هواپیمایی را با نام کارون می‌شناسند. این شرکت هواپیمایی در ابتدا یک شرکت هواپیمایی با خدمات ویژه هوایی بوده و سپس به یک شرکت هواپیمایی مسافری نیز تبدیل شده. بیشتر فعالیت این شرکت هواپیمایی در پروازهای داخلی است. تاسیس این شرکت به سال ۱۳۷۹ باز‌می‌گردد.
- شرکت هواپیمایی سپهران
سپهران یکی از جدیدترین شرکت‌های هواپیمایی کشور است که در طول فعالیت کوتاه خود توانسته پیشرفت زیادی کند و به یکی از ایرلاین‌های اصلی کشور تبدیل شود. در حال حاضر بیشترین فعالیت شرکت هواپیمایی سپهران در مرزهای داخلی و سفرهای بین شهری متمرکز است. این شرکت در ۱۳۹۵ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی آتا
هواپیمایی آتا که فعالیت خود را به عنوان شانزدهمین ایرلاین کشور شروع کرد در طول فعالیت چند ساله خود توانسته در دسته یکی از بهترین شرکت‌های هواپیمایی کشور قرار بگیرد. آتا را می‌توانیم به عنوان یک الگوی پیشرفت در مدت زمان کم در نظر بگیریم. این شرکت هواپیمایی در حال حاضر در چند مسیر خارجی پر اهمیت و بسیاری از مسیرهای پروازی داخلی فعالیت دارد و با برخورداری از ناوگان هواپیمایی نسبتا پیشرفته یک شرکت هواپیمایی ایمن محسوب می‌شود. این شرکت در ۱۳۸۷ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی ساها
ساها نیز در دسته شرکت‌های هواپیمایی نسبتا قدیمی قرار دارد. نام ساها سر واژه عبارت سرویس ارتباط هوایی ارتش است و در حال حاضر نیز در تملک نیروی هوایی ارتش است. این هواپیمایی در ابتدا یک شرکت هواپیمایی مسافربری برای اهداف نظامی بوده‌است، اما پس از مدتی در زمینه حمل و نقل مسافران عادی نیز فعالیت کرد. در حال حاضر هواپیماهای این شرکت هواپیمایی به ۴ مسیر مهم کیش، مشهد، شیراز و عسلویه پرواز می‌کنند. تاسیس این شرکت مربوط به سال ۱۳۶۹ است.
- شرکت هواپیمایی قشم ایر
هواپیمایی قشم یکی از مدرن‌ترین و به‌روز‌ترین شرکت‌های هواپیمایی کشور محسوب می‌شود. این ایرلاین فعالیت خود را با آهستگی شروع کرد، اما پس از گذشت مدتی، با شتابی بیشتر به سمت شناخته شدن و پیشرفت قدم برداشت. در سال ۱۳۷۲ تاسیس شد و سال ۱۳۷۹ بود که تعداد هواپیماهای ناوگان این شرکت به ۷ هواپیما رسید و دامنه فعالیت آن گسترده شد. البته نام این شرکت هواپیمایی در ابتدا فراز قشم بود که پس از واگذاری آن به وزارت نفت نام آن به قشم ایر تغییر کرد. این هواپیمایی در حال حاضر از مشهورترین و محبوب‌ترین هواپیمایی‌های کشور است.
- شرکت هواپیمایی تابان
تابان نیز در دسته ایرلاین‌ها تازه تاسیس قرار دارد. (تاسیس ۱۳۸۵) مراکز اصلی فعالیت این هواپیمایی در فرودگاه‌های مشهد، اصفهان و مهرآباد تهران قرار دارد. فرودگاه امام خمینی را هم می‌توانید به یکی از مراکز فعالیت اصلی این شرکت هواپیمایی اضافه کنید. هواپیمایی تابان نیز از ایرلاین‌هایی است که علاوه بر فعالیت در زمینه پروازهای داخلی در زمینه پروازهای خارجی به چند کشور مهم نیز فعالیت دارد. عراق، پاکستان، روسیه، ترکیه، گرجستان و ارمنستان این مقاصد خارجی هستند.
- شرکت هواپیمایی کیش ایر
شرکت هواپیمایی کیش ایرلاینی بود که برای رفع مشکلات جابه‌جایی بین این جزیره و دیگر مناطق کشور به وجود آمد. سال ۷۰ بود که این منطقه از نظر گردشگری درحال پیشرفت بود و هر روز مسافران بیشتری به این منطقه سفر می‌کردند. در این زمان هواپیمایی کیش ایر تاسیس شد. در حال حاضر این شرکت هواپیمایی در مسیرهای خارجی نیز فعالیت دارد و قسمت بزرگی از سفرهای داخلی را هم پوشش می‌دهد. این شرکت از استانداردهای خوبی برخوردار بوده و یکی از بهترین ایرلاین‌های ایران محسوب می‌شود.
- شرکت هواپیمایی کاسپین
یکی دیگر از شرکت‌های هواپیمایی معتبر کشور که فعالیت زیادی در زمینه پروازهای داخلی و خارجی دارد هواپیمایی کاسپین است. این شرکت هواپیمایی در بسیاری از مقاصد داخلی کشور فعال است و به شهرهای زیادی سفر دارد. کاسپین در ابتدا فعالیت خود را با همکاری نیروی هوایی ایران شروع کرد و به مرور به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین ایرلاین‌های کشور شناخته شد و بر تعداد هواپیماهای این ایرلاین نیز افزوده شد. این شرکت در ۱۳۷۲ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی آسمان
هواپیمایی آسمان یکی از مهمترین و بزرگترین شرکت‌های هواپیمایی کشور به حساب می‌آید و با ناوگان گسترده خود مسئولیت پروازهای بسیاری را به عهده گرفته است. این ایرلاین از ادغام چهار شرکت هواپیمایی کوچک به وجود آمده و اکنون به یکی از مهمترین شرکت‌های هواپیمایی کشور تبدیل شده‌است. در حال حاضر آسمان با ۳۳ هواپیما و پرواز به ۵۳ مقصد داخلی و خارجی یکی از فعال‌ترین شرکت‌های هواپیمایی کشور نیز به حساب می‌آید. آسمان سومین ایرلاین رسمی کشور است که در ۱۳۵۹ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی هما (ایران ایر)
شرکت هواپیمایی ایران ایر یا همان هما توسط ادغام دو شرکت هواپیمایی ایرانین ایرویز و پرشین ایرویز ایجاد شده‌است. شرکت هواپیمایی ایران ایر پس از گذر از فراز و فرودهای بسیار در حال حاضر یکی از بزرگترین ناوگان‌های هواپیمایی کشور را در اختیار دارد. پروازهای بین المللی فراوان، بومی سازی تعمیرات هواپیما در کشور، پیشروی با استانداردهای بین المللی، هواپیماهای پیشرفته، افتخارات این ایرلاین و رضایت مسافران از این شرکت هواپیمایی همه و همه نشان دهنده این است که با ابر ایرلاین ایرانی مواجه هستیم. این ایرلاین قدیمی ترین ایرلاین کشور است که در ۱۳۴۰ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی ایران ایر تور
شرکت هواپیمایی ایران ایر تور در ۱۳۵۱ کار خود را با برگزاری تورهای گردشگری شروع کرد. این شرکت با استقبال شدیدی برای تورهای خود مواجه شد و در طی زمان مقاصد بیشتری را به تورهای خود افزود. به مرور و با افزایش مخاطبان تورهای ایران ایر تور مقاصد خارجی نیز به تورهای این شرکت افزوده شدند و ناوگان این هواپیمایی گسترش یافت. در حال حاضر این شرکت به گستره وسیعی از شهرهای ایران و کشورهای خارجی پرواز دارد و یکی از ایرلاین‌های شناخته شده کشور به حساب می‌آید. ایران ایر تور در سال‌های مختلف موفق به دریافت جوایز بسیاری شده‌است و یکی از پرافتخارترین هواپیمایی‌های کشور به حساب می‌آید.
- شرکت هواپیمایی زاگرس
شرکت هواپیمایی زاگرس از آن ایرلاین‌هایی است که در مدتی کم توانسته پیشرفت خوبی داشته‌باشد. این شرکت در مدت کوتاهی توانست استانداردهای لازم را دریافت کند و نیروهای حرفه‌ای را استخدام کرد تا بتواند خدمات هوایی خوبی ارائه دهد. هواپیماهای این ایرلاین عموما از مدل‌های ایرباس و مک دانل داگلاس هستند و تعداد بالای ناوگان زاگرس نشان از فعالیت بسیار زیاد این شرکت هواپیمایی دارد. این شرکت در ۱۳۸۴ تاسیس شده‌است.
- شرکت هواپیمایی وارش
شرکت هواپیمایی وارش را می‌توانیم جدیدترین شرکت هواپیمایی فعال کشور در نظر بگیریم که در ۱۳۹۶ افتتاح شده‌است. در حال حاضر هواپیماهای شرکت هواپیمایی وارش به شهرهای مهمی همچون شیراز، اهواز، اصفهان، تبریز، تهران، مشهد، کیش، رامسر، ساری، گرگان، رشت و نوشهر پرواز می‌کنند.
- شرکت هواپیمایی فلای پرشیا
این شرکت یک شرکت هواپیمایی خصوصی است که در سال ۱۳۹۷ تاسیس شده و هم اکنون با سه فروند هواپیما و شش مقصد پروازی در حال فعالیت است.
حال به بررسی نمودارهای سهم شرکت‌های مذکور از محتوای شبکه‌ای اجتماعی پرداخته خواهد شد.
نمودار زیر بررسی این نسبت بر اساس تعداد پست‌های منتشر شده در اینستاگرام است.
همانطور که مشخص است، بیشترین سهم محتوای مربوط به شرکت‌های هواپیمایی در اینستاگرام مربوط به شرکت پر حاشیه این روزها یعنی هواپیمایی ماهان است که سی درصد از محتوا را به خود اختصاص داده‌است. پس از ماهان، قدیمی ترین شرکت هواپیمایی ایران، هما، با بیست و هشت درصد محتوا در جایگاه بعدی است.پس از این شرکت ها، دیگر شرکت‌های هواپیمایی سهمی کمتر از ده درصد را در اختیار دارند. هواپیمایی قشم ایر با هشت، و هواپیمایی‌های کیش ایر، ایران ایر تور و آسمان هر یک با سهم شش درصدی از محتوا در رتبه‌های بعدی هستند. هواپیمایی وارش با چهار درصد و کاسپین با سه درصد شرکت‌های بعدی هستند. آتا و زاگرس نیز هر کدام تنها در دو درصد از پست‌های مربوط به شرکت‌های هواپیمایی مطرح شده‌اند. هواپیمایی‌های سپهران، تابان، کارون و فلای پرشیا نیز همگی در مجموع دو درصد از سهم را در اختیار دارند که این نشان از انتشار کم محتوای مربوط به این شرکت‌ها در اینستاگرام دارد. این چهار مورد تحت عنوان سایر موارد طبقه بندی شده‌اند.
نمودار زیر بررسی سهم هر یک از شرکت‌های هواپیمایی در محتوای تولید شده در توییتر است. این نمودار بر اساس تعداد انتشار پست تهیه شده‌است
در توییتر هم مانند اینستاگرام، اغلب مختوا مربوط به ماهان و هماست، اما ماهان سهم بسیار بیشتری از توییتر دارد و به تنهایی شصت و هشت درصد از محتوای آن را در اختیار گرفته است. علت این امر پروازهای ماهان پس از شیوع کرونا به چین و تهدید هواپیمای متعلق به این شرکت توسط جنگنده‌های آمریکایی در آسمان سوریه است. پس از ماهان در پانزده درصد از پست‌ها از هما صحبت شده و سایر شرکت‌های هواپیمایی همگی در مجموع سهمی هفده درصدی دارند. در میان آنها ساها با پنج و آسمان با چهار درصد از محتوا، بیشترین پست دربارشان منتشر شده‌است. سایر شرکت‌های هواپیمایی ذکر شده نیز همگی در مجموع سهمی برابر با هشت درصد دارند.
جمع بندی شرکت‌های هواپیمایی
در نمودارهای قبلی سهم شرکت‌های هواپیمایی مختلف در محتواهای تولید شده در شبکه‌های اجتماعی بررسی شد. اکنون در نمودار زیر، به مقایسه این شرکت‌ها در مقیاس‌های گفته شده (حجم انتشار اینستاگرام و توییتر، محبوبیت اینستاگرام و توییتر) می‌پردازیم:
همان‌گونه که در نمودار فوق واضح است، ماهان در هر چهار مقیاس درصد بیشتری از همه هواپیمایی‌های دیگر به خود اختصاص داده، حتی کمترین درصد ماهان نیز که مربوط به تعداد پست‌های اینستاگرام و برابر با سی درصد است، از بیشترین درصد سایر هواپیمایی‌ها که مربوط به تعداد انتشار پست درباره هما در اینستاگرام است بیشتر است. نکنه جالب اینکه در هر دو بستر توییتر و اینستاگرام، ماهان بیش از آنچه محتوا درباره اش تولید شده لایک مخاطبان را جمع‌آوری کرده است. البته پست‌های منتشر شده راجع به این هواپیمایی اغلب با رویکرد منفی هستند.
بعد از ماهان هما بیشترین محتوا و محبوبیت را در شبکه‌های اجتماعی داشته‌است، این شرکت در اینستاگرام کمتر از آنچه درباره اش پست منتشر شده و در توییتر بیش از درصد پست هایش لایک داشته است.
درصد سایر شرکت‌های هواپیمایی در هیچ مقیاسی به هما حتی نزدیک هم نشده‌است. در اینجا برخی از مهمترین نکات درباره این شرکت‌ها بررسی می‌شوند.
شرکت‌های وارش و ساها در اینستاگرام انتشار پستی معمولی داشته اند، اما علی‌رغم اینکه در توییتر بیش از حد انتظار محتوا را به خود اختصاص داده اند، بسیار کمتر از تعداد انتشار پست توانسته‌اند لایک دریافت کنند.
درباره شرکت‌های کیش ایر، قشم ایر و آتا در اینستاگرام به نسبت محتوای خوبی منتشر شده‌است، اما این شرکت‌ها در توییتر سهم بسیار کمی از محتوا و به تبع محبوبیت را توانسته‌اند به خود اختصاص دهند. عملکرد شرکت زاگرس نیز مانند همین شرکت‌ها بوده فقط مقداری ضعیف تر از آنها در اینستاگرام عمل کرده است.
شرکت‌های آسمان، کاسپین ایران ایر تور در هر چهار مقیاس عملکردی معمولی داشته‌اند و درصد انتشار پست آنها در توییتر و لایک‌های دریافتی آنها باهم متناسب بوده‌است.
شرکت‌های فلای پرشیا، کارون، تابان و سپهران در هیچ کدام از بستر‌ها محتوای قابل توجهی را نداشته‌اند و بسیار کم راجع به آنها در شبکه‌های اجتماعی صحبت شده‌است.
شما می توانید متن منتشر شده در صبح نو در تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۹۹ را در اینجا بخوانید
