با بررسی کلان داده کاربران اینستاگرام که بیشترین تعداد دنبال کننده فارسی زبان را دارند.

واژه‌ی اینفلوئنسر از کلمه «Influence» به معنی «تاثیرگذاشتن» گرفته شده است. به افرادی که می‌توانند با اعمال و رفتار خود روی دیگران تاثیر بگذارند گفته می‌شود. در گذشته این افراد تاثیرگذار بازیگران سینما، ورزشکاران و… بودند . معروف‌ترین مثال برای درک بهتر این موضوع، «کلینت ایستوود» بازیگر اصلی فیلم «خوب، بد، زشت» است که با شکل خاص سیگار کشیدن خود، تاثیر زیادی روی فروش سیگار در آن برهه‌ی زمانی داشت. تاثیرگذاری در سال‌های بعد، تغییر شکل داد و در روزنامه‌ها، شبکه‌های تلویزیونی، رادیو  و برنامه‌های اینترنتی نمود پیدا کرد و بعد از آن شبکه های اجتماعی جنس جدیدی از اینفلوئنسر یا شاخ‌های مجازی را میان جامعه گسترش داد.

نکته‌ای در این جا قابل ذکر است، متاسفانه در کشور ما مفهوم «فضای مجازی» مفهوم جا افتاده‌ای است، این درحالی است که چندی از پژوهشگران علوم اجتماعی معتقدند این مفهوم باید به «حقیقت مجازی» تغیر عنوان یابد. منظور این است که نباید این فضا را دست کم گرفت و آن را جایی دور افتاده از جامعه دانست که هرچه در آن اتفاق می‌افتد و گفته می‌شود مجازی و غیر واقعی است. بلکه حقیقتی است که یا در جامعه نمود پیدا کرده یا می‌کند و یا واقعیتی از جامعه است در آن فضا نمود یافته. این نظر بر اهمیت تام و تمام آنچه در کشور ما به غلط فضای مجازی نامیده می‌شود، صحه می‌گذارد. حال افرادی که در این فضای مجازی به عنوان چهره شاخص و اثرگذار نقش دارند در حقیقت در حال اثرگذاری بر زندگی و جهان حقیقی افراد هستند و بدون شک این اثر فردی بر اثر اجتماعی گسترده در حال و اینده جامعه تبدیل خواهد شد.

اینستاگرام به عنوان یکی از اصلی‌ترین شبکه های اجتماعی فارسی زبان با حدود سی و پنج تا چهل میلیون کاربر فارسی زبان یکی از اصلی ترین بسترهای ظهور و گسترش اینفلوئنسر یا همان شاخ‌های مجازی بوده است به صورتی که کاربرهای اصلی آن چندین برابر از پرتیراژترین روزنامه کشور دنبال‌کننده دارند و تعداد این دنبال‌کنندگان به میلیون کاربر فارسی زبان می‌رسد.

از این رو با بررسی کاربر برتر اینستاگرام از نظر بیشترین تعداد دنبال‌کننده به صورت کلی فعالیت اصلی آن‌ها به هشت دسته تقسیم شده‌اند که عبارت هستند از سلبریتی‌ها، سرگرمی، تبلیغاتی، مد و زیبایی، هنری-آموزشی، اکانت‌های حقوقی و شخصیت‌های سیاسی، فعالان رسانه‌ای، مذهبی که در ارامه به تعریف دقیق هر دسته پرداخته‌ایم.

سلبریتی‌ها: شامل هنرمندان، ورزشکاران و مجری های برنامه های تلویزیونی و رادیویی و نمایشی که در  جامعه دارای سرشناسی و محبوبیت باشند و یا شخصیت های فعال در شبکه های اجتماعی که تعداد دنبال کننده زیادی دارند و به اصطلاح شاخ های اینستاگرام شناخته می شوند و شهرت خود را زا این بستر دارند. | سرگرمی: صفحات ارائه دهنده محتواهای جذاب و سرگرم کننده ، محتواهای جالب و عاشقانه ، جوک و مطالب طنز، انتشار مستمر عکس سلبریتی ها ،صفحه های سایت ها و برنامه های سرگرمی تلویزیونی و رادیویی .

تبلیغاتی: شامل هر نوع تبلیغات مراکز عرضه کننده ی محصولات و خدمات و  تبلیغات هر نوع محصول یا خدمت قابل عرضه و فروش.

مد و زیبایی: صفحات ارائه دهنده مطالب مرتبط با صنعت  مد، زیبایی ، آرایشی و عروس

هنری – آموزشی: ارائه ی هرگونه محتوای آموزشی بخصوص هنرهای از جمله آشپزی، صنایع دستی و …

سیاسیون(حاکمیتی): تمامی شخصیتهای حقیقی حاکمیتی، سیاسی، اعم از موافق، مخالف، داخلی و خارجی

فعالان رسانه‌ای: خبرنگاران، تحلیلگران، خبرگزاری ها، سایت های خبری، شبکه ها،  برنامه ها و مجری برنامه ها خبری و تحلیلی تلویزیونی و رادیویی و اینترنتی

مذهبی: صفحات که در موضوعات مذهبی و یا مرتبط با مذهب فعال هستند و همچنین سخنران‌ها، مداح‌ها و…

همان‌گونه که در نمودار مشاهده می‌کنید پنجاه درصد کاربران برتر جزو دسته سلبریتی­ها هستند این یعنی اینکه نیمی از پر نفوذهای اینستاگرام از نظر تعداد صفحات به ترتیب بازیگر، شاخ های مجازی که با تولید محتواهای طنز و… در این بستر برای خود شهرت کسب کرده‌اند، شخصیت‌های مرتبط با خوانندگی و موسیقی  و بعد از آن ورزشکاران و مدل‌های لباس هستند.

 بیست و یک درصد هم اختصاص به صفحه­های سرگرمی دارد. دسته تبلیغاتی­ها صفحاتی هستند که هویت و کارکرد اصلی‌شان تبلیغاتی است، اما باید به این نکته مهم اشاره نمود که در سایر دسته‌ها نیز تبلیغات فراوان وجود دارد، اما کارکرد اصلی آن‌ها تبلیغات نیست.

صفحات مذهبی ، فعالان رسانه‌ای و سیاسیون سهم کمی در میان کاربران پرفالوور اینستاگرام دارند که شاید به علت رویکرد اجتماعی و سرگرمی این بستر باشد و شاید هم به علت فعالیت کم این صفحات و یا جذاب ومتناسب نبودن محتوا تولید شده این صفحات با ذائقه کاربران باشد.

آنچه مشخص است در دسته سلبریتی‌ها یا همان شاخ‌های مجازی اصلی‌ترین دسته در اینستاگرام هستند و به نوعی می‌توان گفت اگر قائل به سبک زندگی برخواسته از اینستاگرام و بسترهای شبکه‌های اجتماعی باشیم بیشترین سهم در اثرگذاری بر این سبک زندگی در اختیار این قشر است.

نکته مهم این است حتی بیشتر بازیگران و خوانندگانی که توانسته‌اند به سطح بالای دنبال کننده برسند حتما به سبک و اصول تولید محتوا نزدیک به شاخ های اینستاگرامی حرکت کرده‌اند، از نظر نویسنده به نظر می‌رسد این اقشار سلبریتی که هویت اولیه خود را از فضایی غیر شبکه‌های اجتماعی (سینما، تلویزیون و…) کسب کرده‌اند برای رشد و افزایش نفوذ خود در شبکه‌های اجتماعی در تولید محتواها تا حدودی به سبک اینستاگرامی نزدیک شده‌اند و ناگزیر بخشی از هویت خود را حداقل شبیه این شاخ های مجازی کرده‌اند.

شما می توانید متن منتشر شده در صبح نو در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ را در اینجا بخوانید