شبکه های اجتماعی در مورد سفر و گردشگری چه می گویند

محسن فینی زاده – مدیر مرکز پژوهشی بتا

همان طور که در گزارشی که پیش از این در تسنیم بر اساس بررسی مرکز پژوهشی بتا، منتشر شد بیان شد، تعداد پست سالیانه تولید شده در موضوع سفر و گردشگری به صورت عمومی در اینستاگرام فارسی به حدود هفت میلیون و هشتصد هزار پست می رسد همچنین در بستر توییتر توسط کاربران ایرانی حدودا در یک سال دو میلیوت توییت و رئتوییت در موضوع گردشگردی و سفر منتشر می شود . با بررسی این پست ها موضوعات اصلی که کاربران حول سفر و گردشگری مطرح کرده اند به تفکیک بستر اینستاگرام و توییتر به صورت زیر است.

موضوعات مطرح شده در اینستاگرام

موضوعات مطرح شده در پست‌های اینستاگرام مرتبط با سفر و گردشگری در میان کاربران ایرانی است. این نمودار بر اساس تعداد انتشار پست‌ها تهیه شده و شامل پنج موضوع معرفی مقصد سفر، خاطره از سفر، تبلیغ مرتبط با سفر، سفر و کرونا و سایر موارد است.

در نمودار بالا، بیشترین موضوعی که در پست‌های اینستاگرام منتشر شده‌است موضوع معرفی مقصد سفر است که پنجاه و دو درصد از محتواهای انتشار یافته را به خود اختصاص داده است. منظور از معرفی مقصد سفر، معرفی جاذبه‌های گردشگری یک منطقه به منظور ترغیب افراد برای سفر به آن منطقه است.

بعد از معرفی مقصد سفر، خاطره از سفر دومین موضوعی است که بیشترین محتوا را در میان پست‌های مربوط به گردشگری در اینستاگرام داشته است و توانسته بیست و نه درصد از آن را به خود اختصاص دهد. موضوع خاطره از سفر نیز به پست‌هایی اطلاق شده‌است که در آن فرد خاطره خود از سفری را بیان کرده و آن را با دیگران به اشتراک گذاشته است. تفاوت این موضوع با موضوع قبلی یعنی معرفی مقصد سفر، در این است که در موضوع خاطره از سفر، فرد لزوما تجربه خودش از سفر را بیان کرده است.

تبلیغات مرتبط با سفر، با هفده درصد محتوا سومین موضوعی است که در پست‌های اینستاگرام انتشار یافته است. تبلیغات مرتبط با سفر شامل مواردی چون تبلیغ محل اسکان، تبلیغ وسیله سفر و … است که در نمودار بعدی به تفکیک راجع به آن صحبت شده‌است.

لازم به ذکر است که منظور از تبلیغات، صرفا تبلیغات مالی به انگیزه کسب درآمد است نه موضوعاتی مانند معرفی یک محصول. در صورتی که معرفی مقصد سفر همراه با انگیزه کسب درآمد مستقیم و ترغیب مخاطب به خرج کردن پول بوده باشد، تحت عنوان تبلیغات مرتبط با سفر و در غیر این صورت تحت عنوان معرفی مقصد سفر طبقه‌بندی شده‌است.

پس از تبلیغات مرتبط با سفر، موضوع سفر و کرونا با تنها دو درصد محتواهای منتشر شده در چهارمین رتبه قرار دارد. در این موضوع، مواردی چون نهی مردم از سفر در دوران کرونا، اخبار مربوط به تعلیق یا تعویق سفرها در دوران بیماری کرونا و در کل پست‌هایی که هم به موضوع سفر و هم کرونا اشاره داشته‌اند آورده شده‌است.

در نهایت نیز دو موضوع آموزش سفر و انتقاد از متولیان گردشگری در کشور، به علت تعداد کم موارد تحت عنوان «سایر» موارد طبقه بندی شده‌اند و فقط یک درصد از محتواهای منتشر شده درباره سفر و گردشگری را به خود اختصاص داده‌اند.

موضوعات مطرح شده در توییتر

در نمودارهای قبلی، موضوعات منتشر شده در پست‌های مرتبط با گردشگری در میان کاربران ایرانی اینستاگرام نشان داده شد. در نمودار زیر، این مورد بستر توییتر بر اساس تعداد پست‌های منتشر شده بیان شده‌است:

مطابق نمودار فوق، موضوع ابراز تمایل و شوق به مسافرت با بیست و هفت درصد بیشترین محتوای منتشر شده در بستر توییتر است. منظور از ابراز تمایل و شوق به سفر، بیان جملاتی با مضمون اشتیاق و دلتنگی و یا برنامه‌ریزی برای سفر کردن است.

دومین موضوع با بیشترین انتشار در توییتر با بیست و دو درصد مربوط به موضوع سفر و کروناست که در موارد بالا توضیح داده شد منظور از این عنوان، مواردی چون نهی مردم از سفر در دوران کرونا، اخبار مربوط به تعلیق یا تعویق سفرها در دوران بیماری کرونا است و در کل پست‌هایی که هم به موضوع سفر و هم کرونا اشاره داشته‌اند آورده شده‌است.

خاطره از سفر که شامل نوزده درصد پست‌های منتشر شده می‌شود، سومین موضوع پرانتشار در میان کاربران توییتر است.

انتقاد از بازیگران عرصه گردشگری مانند سازمان محیط زیست، مردم، سیاستمداران و … نیز نوزده درصد از پست‌های مربوط به سفر را به خود اختصاص داده است. در نمودار بعدی به تفکیک موضوعات و مخاطبین انتقادها مشخص شده‌اند.

موضوع معرفی مقصد سفر که در بستر اینستاگرام بیشترین انتشار را یافته بود، در توییتر از آخرین موضوعاتی است که کاربران بدان پرداخته‌اند. این موضوع تنها شش درصد از محتواها را به خود اختصاص داده و نشانگر این است که توییتر احتمالا بستر مناسبی برای معرفی مقاصد مسافرتی نیست.

سرانجام موضوع اخبار گردشگری که بیان خبرها و اتفاقات رخ داده در این حوزه است، شش درصد از پست‌ها را اشغال کرده و موضوعی است که کاربران توییتر کمترین پرداخت را نسبت به آن داشته‌اند.

نکته قابل توجه در این میان، تفاوت دو بستر اینستاگرام و توییتر و نوع فعالیت کاربران در آن است، همان‌گونه که مشاهده شد موضوعاتی مانند انتقاد از بازیگران عرصه گردشگری، ابراز شوق و تمایل به سفر و اخبار گردشگری در بستر اینستاگرام مشاهده نشدند اما در بستر توییتر بعضا از پرطرفدارترین موضوعات بودند. همچنین موضوعی مانند تبلیغات مرتبط با سفر در بستر مورد پرداخت واقع نشده‌است، در حالی که در اینستاگرام از موضوعات نسبتا پر طرفدار به حساب می‌آید. همچنین ترتیب موضوعات یکسان در دو بستر نیز نیز لزوما مشابه نیست، به طور مثال موضوع معرفی مقصد سفر در اینستاگرام از بیشترین موضوعات مورد توجه بوده در حالی که در توییتر پرداخت چندانی نداشته است.

در نمودار زیر، مقایسه موضوعات مختلف در مقیاس‌های گفته شده (حجم انتشار پست‌های اینستاگرام و توییتر) به بیان می‌شود.

بر اساس این نمودار، مشخص است که برخی موضوعات صرفا در توییتر و برخی دیگر صرفا در اینستاگرام مطرح شده‌اند. موضوعات ابراز تمایل به مسافرت و اخبار گردشگری، فقط در بستر توییتر مشاهده می‌شوند و به ترتیب بیست و هشت و شش درصد از محتوای آن را در اختیار دارند. موضوع تبلیغات مرتبط با سفر نیز فقط در بستر اینستاگرام مطرح شده که هفده درصد از محتوا مربوط به آن است.

موضوعات انتقاد از بازیگران عرصه گردشگری و سفر و کرونا که سهم نسبتا بالایی در توییتر دارند (به ترتیب نوزده و بیست و دو درصد از محتوا) در اینستاگرام چندان به میان نیامده‌اند و تنها یک و دو درصد از محتوا را شامل می‌شوند. موضوع انتقاد از بازیگران عرصه گردشگری به اضافه موضوع آموزش سفر، در نمودارهای پیشین موضوعات اینستاگرام تحت عنوان سایر موارد طبقه بندی شده‌اند.

دو موضوع معرفی مقصد سفر و خاطره از سفر اشتراک بیشتری در میان این دو بستر دارند. موضوع معرفی مقصد سفر که با پنجاه و دو درصد غالب محتوای اینستاگرام را در اختیار گرفته تنها در شش درصد از پست‌های توییتر دیده می‌شود. اما بیشترین شباهت در بین پست‌های گردشگری توییتر و اینستاگرام در موضوع خاطره از سفر دیده می‌شود. به طوری که این موضوع بیست و نه درصد از پست‌های اینستاگرام و نوزده از پست‌های توییتر را تشکیل می‌دهد.

شما می توانید متن منتشر شده در خبرگزاری تسنیم در تاریخ ۲۹ بهمن ماه ۱۴۰۰ را در اینجا بخوانید