مهم‌ترین موضوعات در شبکه‌های اجتماعی

بررسی داده های کرونا، بورس، انتخابات، کنکور و… یک سال گذشته در شبکه های اجتماعی

نویسنده: محسن فینی زاده | تحلیلگر شبکه های اجتماعی

چه موضوعاتی بیشترین حجم محتوا را در شبکه‌ها اجتماعی داشته‌اند؟ چه تعداد کاربر در هر ترند شبکه اجتماعی در گیر بوده‌اند؟ موضوعاتی مانند کرونا، بورس، بنزین و… هرکدام در هر بستر چه وضعیتی دارند؟ چه موضوعی برای مردم مهم‌تر بوده است؟ و… سوالاتی هستند که سعی داریم با بررسی داده‌های یک سال گذشته شبکه‌های اجتماعی با استفاده از علم داده و دیتا ماینیگ به آن پاسخ دهیم.

برای این کار اول باید مشخص کنیم چه بستری هایی برای بررسی مهم هستند، همان گونه که در یادداشت‌ها و گزارش‌های قبلی اشاره کردیم در مورد شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان و فعالیت کاربران ایرانی با توجه به محدودیت‌های فیلترینگ و یا تحریم‌ها و… اعداد دقیقی از سوی شبکه‌های اجتماعی بین المللی اعلام نمی‌شود اما از منابع مختلف می‌توان در مورد حدود کابران و محتواهای تولید شد ایرانی در بستر شبکه اجتماعی اظهار نظر کرد، تعداد نصب نرم افزار، تعداد دنبال کننده‌های کاربران ایرانی، شرکت‌های جمع آوری کننده داده‌های عمومی، بعضی سایت‌های و… از جمله این منابع هستند.

باتوجه به نظر کارشناسان برآورد می‌شود چهل تا پنجاه میلیون اکانت تلگرام، سی و پنج تا چهل میلیون اکانت اینستاگرام توسط ایرانی‌ها فعال باشد، هرچند با فیلتر شدن تلگرام ممکن است بعضی این کاربران تمام یا بخشی از فعالیت و یا مصرف رسانه خود را به بعضی از پیام رسان‌های داخلی و یا خارجی منتقل کرده باشند. همچنین برآوردها نشان می دهد در بستر توییتر در حدود ۳۰۰هزار تا  ۵۰۰هزار کاربر فعال در ماه حضور دارد اما با توجه به کاربران نظاره گر که فقط دنبال کننده هستند تولید محتوا نمی‌کنند، در بهترین حالت در حدود ۳تا۵میلیون اکانت ایرانی در توییتر فعال است اما با توجه به جایگاه موج ساز توییتر این بستر برای بررسی ما اهمیت دارد.

از این رو برای بررسی موضوعات یک سال گذشته شبکه‌های اجتماعی از بستر تلگرام، توییتر و اینستاگرام استفاده می‌کنیم و داده های آن ها را که به صورت عمومی نشر پیدا کرده‌اند به کمک  داده کاوی کاوش می‌کنیم تا بتوانیم به سوالات اصلی خودمان پاسخ دهیم.

در میان موضوعات شش موضوعی که به نظر می‌رسد اهمیت بررسی دارد و سبب شکل گیری حداقل یک موج جدی در یک سال گذشته شده‌است عبارت است از : کرونا، بورس و واگذاری‌های آن، شهادت شهید سلیمانی، سقوط هواپیما اوکراینی ، افزایش قیمت بنزین، انتخابات و کنکور‌های و حواشی آن.

 

از کنار هم قرار گرفتن این نمودار ها و مقایسه آن مشخص می‌شود اولین موضوع که اصلی ترین حجم داده‌ها را به خود اختصاص داده‌است کرونا و حواشی این بیماری بوده‌است که در تمام بستر‌ها بیشترین حجم تولید محتوا را دارا می‌باشد اما بعد از کرونا موضوعاتی مانند شهید سلیمانی، کنکور و بورس حدودا در یک سطح قرار گرفته‌اند و در رده اخر پست‌های مربوط به انتخابات و هواپیمای اوکراینی قرار دارد.

نکته مهم این است چون ما داده های یک سال را بررسی کردیم ممکن در بازه زمانی در مورد موضوعی مثل هواپیما اوکراینی تعداد زیادی پست منتشر شده باشد اما با گذشته زمان موج کاهش یافته و سهم کمتری از افکار عمومی کاربران شبکه اجتماعی در طول یک سال را به خود جلب کرده‌است اما در موضوعی مانند کرونا بعد از شکل گیری موج این تولید محتوا ادامه داشته‌است و یا در مورد شهید سلیمانی و یا بنزین نیز همین گونه است. نتیجه آن شده‌است با طولانی‌تر شدن بازه تولید محتوا تعداد کل داده ها در یک سال در مورد کرونا و یا شهید سلیمانی بیشتر شود.

نکته دیگری که اهمیت دارد، بحث بستر اختصاصی است مثلا در موضوع بورس اصلی‌ترین بستر تلگرام بوده است که بیشتر مربوط به کانال های سیگنال بورس و اخبار سهام داری می‌باشد از سوی دیگر در مورد کنکور بیشترین فعالیت در توییتر بوده است و با رویکرد اعتراضی و انتقادی به برگزاری خود کنکور در شرایط کرونا و شیوه برگزاری کاربران به فعالیت و تولید توییت مشغول بوده‌اند که با نزدیک شدن به زمان کنکور اوج پیدا کرده‌است.

همچنین در مورد انتخابات بیشتر تمرکز روی تلگرام و توییتر بوده‌است و کمتر توانسته در بستر اجتماعی مانند اینستاگرام نفوذ کند، در کنار این موضوع شهادت سردار قاسم سلیمانی در بسترهای مختلف سهم جدی داشته‌است و می توان گفت در تمامی بستر ها فراگیر بود و اگر در نمودار سهم اینستاگرام کمتر است به علت حذف گسترده پست های مرتبط با شهادت سردار توسط خود اینستاگرام می‌باشد.

 

 با مقایسه تعداد کاربران فعال در هر موضوع می‌توانیم گستردگی جمعیتی کاربران فعال و سطح نفوذ فرد یک موضوع را متوجه شویم به عنوان مثال موضوع کنکور هرچند از نظر تعداد پست تولیدی در رده سوم قرار دارد اما این تعداد محتوا توسط تعداد کمتری از کاربران منتشر شده‌است به بیان بهتر تعداد کمتری کاربر هرکدام تعداد پست زیادی منتشر کرده اند و این موضوع سطح درگیری تعداد کاربر کمتری دارد و یا موضوع انتخابات گستردگی کاربر بیشتری دارد که به معنی این است کاربران فعال این موضوع بیشتر از کنکور ، بنزین و حتی بورس هستند.

در ادامه به بعضی تحلیل های اختصاصی تلگرام به عنوان یک پیام رسان می پردازیم.

آنچه از این نمودار به نظر می‌رسد و می توان با مقایسه آن یافته های مهمی را بدست آورد مقایسه تعداد پست منتشر شده به تعداد نمایش آن است، به بیان بهتر ممکن است یک موضوع هزار پست داشته باشد ولی بتواند یک میلیون نمایش بدست اورد و یک موضوع ده هزار پست داشته باشد و نتواند یک میلیون نمایش و یا همان ویو در کانال های تلگرامی بدست آورد.

در این نمودار و نمودار بعدی مشخص است موضوعاتی مانند کرونا و بورس بسیار بیش از دیگر موضوعات نمایش گرفته‌اند، بورس بیشترین نمایش نسبت به پست را بدست آورده‌است و این نشان می‌دهد این موضوع تا چه میزان برای افکار عمومی مهم است.

 

 

شما می توانید متن منتشر شده در صبح نو در تاریخ ۳ شهریور ۱۳۹۹ را در اینجا بخوانید